Prowadząc prężnie działającą firmę prawie nikt z nas nie myśli o tym, co będzie po naszej śmierci. Takie myśli odrzucamy na bok. A przecież każdy przedsiębiorca chciałby przekazać swój biznes następcom – najczęściej dzieciom – widząc ich u steru okrętu, który zbudował własną pracą, a którym aktualnie kieruje.
Zatem może jednak warto podjąć odpowiednie kroki prawne, aby po pierwsze zabezpieczyć swój biznes już teraz, a co więcej, aby przyszłe pokolenia mogły go rozwijać i pomnażać majątek.
Ważnym aspektem jest dostosowanie formy prowadzonej działalności do realiów rynkowych, zminimalizowanie ryzyka prowadzenia działalności, jak również umiejętne zarządzanie kosztami w firmie. Gdy już stworzyliśmy bardzo dobrze prosperujące przedsiębiorstwo i mamy następców – warto stopniowo wdrażać ich w realia biznesowe, z którymi będą kiedyś musieli sobie poradzić samodzielnie. Warto również sporządzić testament. Tak – sporządzić testament, przede wszystkim, aby rozdysponować swoim majątkiem wedle własnego uznania oraz tak, by w przyszłości nie doszło do nieporozumień między spadkobiercami oraz aby nie dopuścić do przestoju w firmie i sytuacji tzw. patu decyzyjnego.
Postarajmy się odpowiedzieć na pytanie, czym w zasadzie jest testament? Testament jest jedynym sposobem rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci pozwalającym rozdysponować majątkiem wyłączając dziedziczenie według zasad ustawowych. Kodeks cywilny bowiem jako zasadę uznaje dziedziczenie ustawowe. Dziedziczenie ustawowe może mieć zastosowanie do całości spadku lub też do części spadku. Dla przykładu, kiedy spadkodawca powoła w testamencie spadkobiercę, jedynie co do składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, pozostała część pozostawionego majątku przejdzie na spadkobierców według zasad ogólnych.
Spadkobiercy ustawowi zostali podzieleni na 5 grup, z których każda posiada określoną kolejność dziedziczenia:
- Małżonek i zstępni spadkodawcy;
- Małżonek, rodzice, rodzeństwo i zstępni rodzeństwa spadkodawcy;
- Dziadkowie spadkodawcy;
- Dzieci małżonka spadkodawcy;
- Gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy i Skarb Państwa.
Można powiedzieć, że dla spadkobiercy testament jest pewną obietnicą przysporzenia po śmierci testatora. Testator ma jednak pełną swobodę w zakresie zmiany testamentu – bez przeszkód może sporządzić nowy testament, gdy dojdzie do wniosku, że chce inaczej rozrządzić swoim majątkiem. Warto również zwrócić uwagę, że testament nie powinien być – choć trzeba przyznać, że tak często właśnie jest – postrzegany jako akt ostatniej woli. Każdy bowiem, kto posiada zgromadzony majątek, a szczególnie przedsiębiorca powinien pomyśleć o sporządzeniu takiego dokumentu, aby zapewnić bezpieczeństwo i ciągłość swojego biznesu, pamiętając jednocześnie, że taki dokument może w każdej chwili zmienić.
Prawo polskie przewiduje dwie grupy testamentów: zwykłe i szczególne. Szczególne sporządzane są tylko w wyjątkowych okolicznościach (ustny, podróżny, wojskowy). Testamenty zwykłe to testament własnoręczny i notarialny. Sporządzając testament – szczególnie będąc przedsiębiorcą – warto znać niuanse prawne, terminologiczne, aby prawidłowo wyrazić w testamencie intencję, jaka przyświeca testatorowi. Jako przedsiębiorca na pewno często zastanawiasz się, czy możesz zapisać „cały biznes” jednemu z dzieci, jednocześnie zabezpieczając pozostałe, nie doprowadzając do późniejszych nieporozumień, czy też czy możesz poszczególne składniki przedsiębiorstwa podzielić pomiędzy swoje dzieci. Umiejętne sporządzenie testamentu, poprzedzone dobrze przygotowanym i opracowanym planem sukcesji pozwoli Ci być spokojnym o byt Twojej rodziny i zagwarantuje, że w testamencie znajdą się zapisy odpowiadające Twojej woli, co zapewne w konsekwencji doprowadzi do rozkwitu biznesu i jego świetności przez długie lata.
