Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.
Wniesienie aportu do spółki przez wspólnika nie jest równoznaczne z jego sprzedażą przez zbywcę na rzecz nabywcy, w której to umowie sprzedawca traci prawo rzeczowe do sprzedanej rzeczy w zamian za uzyskaną cenę, a strony tej umowy są z założenia różnymi podmiotami: i prawnie i ekonomicznie. W przypadku stosunku spółki ma się do czynienia ze swoistym przeniesieniem własności wkładu wspólnika do spółki, nie bez powodu określanym odrębnym mianem od przeniesienia, a mianowicie – wniesieniem wkładu, na co zwraca uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 lutego 2013 r., IV CSK 418/12.
Warto spróbować stworzyć i wskazać na otwarty katalog praw mogących być przedmiotem aportu. I tak należeć do nich będą:
– własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, własność kompleksu majątkowego w postaci przedsiębiorstwa czy jego zorganizowanej części, udział we współwłasności czy też użytkowanie wieczyste;
– prawo do patentu przy wynalazku, świadectwo ochronne lub prawo do tego świadectwa przy wzorze użytkowym, licencja do korzystania z wynalazku lub wzoru użytkowego, know-how, znak towarowy czy majątkowe prawa autorskie;
– konstytutywnie wniesione prawo dzierżawy czy najmu, prawa udziałowe, obligacje.
Poniżej wskazujemy na kilka ciekawych i problematycznych kwestii dotyczących aportu:
Oddział spółki akcyjnej jako aport do spółki z o.o.
Samodzielny oddział spółki akcyjnej jest przedsiębiorstwem, w rozumieniu art. 55 zn. 1 KC. Przedsiębiorstwo takie może być przedmiotem aportu do spółki z o.o. O tym, czy do takiego aportu doszło, decyduje zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań, który musi być wystarczający do stwierdzenia, że na nabywcę przeszło to minimum dóbr materialnych i niematerialnych oraz środków i sposobów, które konieczne są do podjęcia przez niego takiej działalności gospodarczej, jaką prowadził zbywca (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2003 r., IV CKN 51/01).
Odpowiedzialność spółki z o.o. za zobowiązania przejętej spółki cywilnej
Przejęcie przez spółkę z o.o. jako aportu przedsiębiorstwa wspólników spółki cywilnej ma ten skutek, że ponosi ona odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej powstałe przed przejęciem, a związane z prowadzeniem przejmowanego przedsiębiorstwa. Do zobowiązań tych zaliczyć trzeba świadczenia odszkodowawcze na rzecz kontrahentów spółki cywilnej powstałe w związku z nienależytym wykonaniem umów zawartych przez tę spółkę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 lipca 2004 r. IACa 1274/03).
Ponowne oszacowanie aportów a podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o.
Nie jest dopuszczalne podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. poprzez ponowne oszacowanie wkładów niepieniężnych wniesionych na pokrycie kapitału zakładowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 1995 r., III CZP 177/94).
Konwersja wierzytelności przysługującej wspólnikowi wobec spółki na udziały jako wkład pieniężny lub niepieniężny
O tym, czy konwersja wierzytelności przysługującej wspólnikowi wobec spółki na udziały przybierze postać wkładu pieniężnego lub niepieniężnego decyduje treść nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2004 r., FSK 2066/04).
